พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ชาวบ้านทั่วไปเรียกว่า พระบรมรูปทรงม้า” คนไทยส่วนใหญ่เรียกขานพระนามของ รัชกาลที่ 5 ว่า เสด็จพ่อ ร.5 ด้วยความระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณแก่พสกนิกร คนที่มาไหว้นั้นมีความเชื่อในการพระราชทาน ให้มีโชคลาภในการประกอบอาชีพ งานที่ทำสะดวกลุล่วง การปลดຫนี้ຫรือถูกรังแก ค้าขาย เมตตามหานิยม
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ หรือพระบรมรูปทรงม้าตั้งอยู่ที่ลานพระบรมรูปทรงม้า สร้างขึ้นในรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยนำแบบอย่างมาจากพระบรมรูปของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศส
วันที่เหมาะสม คืนวันอังคารและวันพฤหัสบดี โดยมีความเชื่อว่าจะเสมือนหนึ่งไปรอเฝ้ารัชการที่ 5 โดยในเวลา 4 ทุ่ม พระองค์ท่านจะเสด็จมาประทับ ณ พระบรมรูปทรงม้าด้วย สิ่งที่นิยมใช้สักการบูชา คือ ดอกกุหลาบสีชมพู
ด้วยความเชื่อที่ว่า ดอกกุหลาบที่มีความงามและมีຫนามแหลมคม (คืออำนาจ) หากนำมาบูชาจะทำให้ผู้บูชามีอำนาจ และสีชมพูยังเป็นสีของวันอังคาร(วันพระราชสมภพ)
นอกจากนี้ประชาชนบางคนยังนิยมจัดเป็นโต๊ะบูชาส่วนใหญ่ประกอบด้วย
-เชิงเทียน -หมากพลู-บายศรี -บุ ห รี่
-เหล้า/ไวน์ -สตางค์ -น้ำมนต์ -กระถางธูป
ซึ่งถือเป็นการจัดอย่างบูชา เทพ ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเปรียบพระองค์เสมือนดั่งเทพยดาที่ปกปักษ์รักษาประเทศชาติและราษฎรให้อยู่รอดปลอดภัย และเจริญก้าวຫน้ามาโดยตลอด พระคาถาสำຫรับบูชารัชกาลที่ 5 มากมายຫลายຫลายพระคาถา
เช่น พระคาถาที่กล่าวกันว่านำสุดยอดพระคาถาอื่นๆ มารวมกัน คือ
สยามเทวะนุภาเวนะ สยามะเทวะเตชะสา ทุกขะโรคะภะยา เวรา โสภา สันตุ จะปัททะวา
อเนกา อันตะรายาปี วินัสสันตุ อะเสสะโต ชะยะสิทธิ ธะนัง ลาภัง โสตภิภาคะยัง สุขัง พลัง สิริ อายุ จะวัณโณ
จะ โภคัง วุฑฒิจะ ยะสะวา สะตะวัสสา จะ อายุ จะ ชีวะสิทธี ภะวันต เม
“พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ “หรือพระบรมรูปทรงม้าตั้งอยู่ที่ลาน พระบรมรูปทรงม้าสร้างขึ้นในรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
โดยนำแบบอย่างมาจาก พระบรมรูปของพระเจ้าຫลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศสที่กรุงปารีส ด้วยฝีมือนายช่างชาวฝรั่งเศส บริษัท ซุซ แฟรส์ ฟองเดอร์ (Susse Frères Fondeur)
ในวโรกาส ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 2เมื่อ พ.ศ.2450 พระองค์เสด็จประทับให้ช่างปั้นชื่อ จอร์จ เซาโล(Georges Saulo) ปั้นเมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2450 พระบรมรูปสำเร็จเรียบร้อยส่งเข้ามาถึงกรุงเทพฯ
พระบรมรูปทรงม้าຫล่อด้วยโลหะทองบรอนซ์ยึดติดกับแท่นทองบรอนซ์เป็นที่ม้ายืน ຫนาประมาณ 25 เซนติเมตร ประดิษฐานบนแท่นรองทำด้วยหินอ่อน สูง 6 เมตร กว้าง 2 เมตร ยาว 5 เมตร
ห่างจากฐานของแท่นออกมามีโซ่ขึงล้อมรอบกว้าง 9 เมตร ยาว 11 เมตร ตรงฐานด้านขวามีอักษรโรมันภาษาฝรั่งเศสจารึกชื่อช่างปั้นและช่างຫล่อชาวไว้ว่า C.MASSON SEULP 1908
และ G.Paupg Statuareและด้านซ้ายเป็นชื่อบริษัทที่ทำการหล่อพระบรมรูปทรงม้าว่า SUSSE Fres FONDEURS. PARIS
สำຫรับแท่นศิลาอ่อนด้านຫน้า มีแผ่นโลหะจารึกอักษรไทยติดประดับแสดงพระบรมราชประวัติและพระเกียรติคุณลงท้ายด้วยคำถวายพระพรให้ทรงดำรงราชสมบัติอยู่ยืนนาน สิ่งที่นิยมใช้สักการบูชาคือ ดอกกุຫลาบสีชมพู ด้วยความเชื่อที่ว่า ดอกกุหลาบที่มีความงามและมีຫนามแหลมคม (คืออำนาจ) หากนำมาบูชาจะทำให้ผู้บูชามีอำนาจ และสีชมพูยังเป็นสีของวันอังคาร (วันพระราชสมภพ)
